I roto i tana pūrongo Whāia te Mana Motuhake: Pūrongo mō te Kerēme mō te Māori Community Development Act i wetewetehia i te 8 o Tīhema 2014, kua whakamana te Rōpū Whakamana i Te Tiriti o Waitangi i te kerēme a te New Zealand Māori Council i takahi te arotake a te Karauna i te Māori Community Development Act 1962, me tana whakahaere o te Hinonga Māori Warden i te Tiriti o Waitangi. Ko te pūrongo o te Taraipiunara te mea tuatahi kia tuku i te whakaaro matawhānui e pā ana ki te āhei o te Whakaputanga o te Kotahitanga o Ngā Iwi o te Ao mō ngā Matatika o ngā Iwi Taketake kia aro atu ki ngā mātāpono Tiriti. I whakatū te Taraipiunara i ngā nohoanga ki te kerēme i te Māehe o tēnei tau.
Ka whakatau te Taraipiunara i te tīmatanga o ngā 1960 i ū te whakaaetanga hiranga i waenga i te Karauna me ngāi Māori kia aro ā-ture, kia whaimana ā-ture hoki te tino rangatiratanga o ngā rōpū Māori tae atu ki ngā Kaunihera Māori ā-Rohe me te Kaunihera Māori o Aotearoa.
I whakatinanahia tēnei whakaaetanga mahi tahi ki te Ture Whanaketanga Hapori Māori 1962. Ina whakatau pēnā ana, ka whai mōhio te Taraipiunara ki tana aro o te hītori roa o te aru a te Māori ki te mana motuhake me te tino rangatiratanga atu i te tau 1840. Ka whai mōhio hoki ki te āhuatanga o ngā hui whakawhiti kōrero i waenga i te Karauna me ngā rangatira Māori i te wā 1959 ki te 1963, i te wā i whakaae ngā taha e rua kia whakatairanga i te ture.
Ka kī hoki te Taraipiunara ko te Ture o 1962 te ture anake i Aotearoa e whakaae ana he mōtika whānui nō ngāi Māori ki te mana motuhake. Nā reira, ko te tūtohutanga matua a te Taraipiunara me kaua tētahi mea e whakaiti i te aronga ā-ture o taua mōtika.
Ka huri ana ki ngā wātene Māori, i kī te Taraipiunara nō te rautau tekau mā iwa ngā Wātene Māori. Ināianei, he kaimahi tūao kāore i utua me te huhua o ngā mahi i rō hapori: te kōkiri i te tamō, e āwhina ana i ngā tirotiro ā-paekiritata, i ngā tangi me ngā takunetanga matua hoki, me te mahi hei kaitaunaki mā ngāi Māori e mahi ana me ngā tari Kāwanatanga me ngā kōti. E whakaratoa ana ō rātou mana me tō rātou whakahaere i raro i te Ture o 1962.
Ko te otinga o te Taraipiunara nā te Hinonga Wātene Māori i whakararu te whakaaetanga o 1962 i waenga i te Karauna me ngāi Māori me te tūnga o te Kaunihera Māori o Aotearoa me ana Kaunihera Māori ā-Rohe, me te aha, i takahi i ngā mātāpono o te Tiriti o Waitangi.
Ka kī te Taraipiunara e whakaae ana ngā kaikerēme me te Karauna ināianei me whakahaere ngā Māori i ō rātou ake rōpū whakahaere, tae atu ki ngā wātene, me te ārahi ina whakahoutia ana, kaua ko te Karauna. E tūtohutia ana e te Taraipiunara ngā mahi taupua kia whakatūturu i te tirohanga o te Hinonga Wātene Māori; me te arotake a te Kaunihera Māori o Aotearoa o te Ture o 1962, e tika ana kia aro atu ki ngā tirohanga o ngā wātene Māori me te whānuitanga o ngā hapori Māori.
Whāia te Mana Motuhake: Pūrongo mō te Kerēme mō te Māori Community Development Act
Mō ngā pakirehua arapāho, tēnā whakapā atu ki te pokapū arapāho o te Tāhū o te Ture