Wai Number: 1040

Te Paparahi o Te Raki (Northland)

StatusReport Writing

Ka ruku te ruku tātari o Te Paparahi o Te Raki (Northland) (Wai 1040), i whakahaeretia e Kaiwhakawā Craig Coxhead, ki ngā kerēme ko tōna 415 nei. Nā ngā hapū o Ngāpuhi, Ngātiwai, Ngāti Hine, Patuharakeke, Ngāti Rehua, Ngāti Whātua me Ngāti Manuhiri i whakatakoto i ngā kerēme.

Ka whai te rohenga whakateraki o tēnei takiwā ruku tātari i te kahiwi o te pae maunga o Maungataniwha, ā, ka tāpirihia te Whanga o Whāngāpē. Kei roto i te rohenga ki te uru ko te rohenga tuawhenua ki tua atu i ngā takiwā ruku tātari o Te Roroa me Kaipara. Ka whai te rohenga ki te tonga i te Takutai ki te Raki o te Whanga o te Waitematā. Ka ahu te rohenga ki te rāwhiti mā te takutai rāwhiti, ā, ka tāpirihia ētahi o ngā motu o waho, pērā i Rangitoto me Aotea.

 

Tirohia te mapi

Ngā take matua

Kei roto i ngā take matua i Te Raki wāhanga 2 ko:

  • Te Tino rangatiratanga, te kāwanatanga me te tū motuhake: te whakapāpā ā-tōrangapū i waenga i ngāi Māori me te Karauna, tae atu ki te pūnaha ā-rūnanga o ngā 1860 me te hononga i waenga i te Karauna me ngā kaupapa Kotahitanga o ngā tau 1880, ngā tau 1890 me te rautau rua tekau.
  • I mua tata atu i te Tiriti o Waitangi (otirā, te tukanga Kerēme Whenua o Mua 1841–43, tuhinga, me ngā whenua toenga, te mana hoko me te hoko, me te Pakanga ki te Raki 1844–46).
  • Te whahaerenga o te Native Land Court me te whakawātea whenua Māori i ngā rautau 19 me te 20.
  • Te whakahaere o te whenua Māori i te rautau rua tekau mā tahi, tae atu ki ngā kaunihera me ngā reiti, me ngā rironga i raro mahinga tūmatanui.
  • Te puritanga me te whakahaere o ngā rauemi taiao, wai, me ngā rauemi ehara i te whenua.
  • Takutai moana.
  • Te whanaketanga ohaoha me ngā take ohapori me te kaha.
  • Te reo Māori, wāhi tapu, taonga, me ngā tikanga.
  • Ko ngā take ā-rohe tauwhāiti tae atu ki te Wāpu o Whāngārei/Northport, Marsden Point Refinery, Hauturu and me te Kāreti o Hato Petera College – te hoko o ngā Whenua Karāti Karauna.

 

Ngā mema o te rōpū

Ko te mana whakahaere o te rōpū ruku tātari mō te wāhanga 1 ko Kaiwhakawā Coxhead.

Kei runga hoki i te rōpū ko:

  • Dr Richard Hill
  • Joanne Morris
  • Kihi Ngatai
  • Keita Walker
  • Emeritus Professor Ranginui Walker

Ko te mana whakahaere o te rōpū ruku tātari mō te wāhanga 2 ko Kaiwhakawā Coxhead. Kei runga hoki i te rōpū ko:

  • Dr Robyn Anderson
  • Dr Ann Parsonson

He mema hoki a Ahorangi Ranginui Walker o te rōpū o te wāhanga 2 tae noa ki te Pēpuere 2016. Kua haere ia ki tua o te ārai.

He mema hoki a Tākuta Kihi Ngatai o te paewhiri wāhanga 2 tae noa ki te Ākuhata 2021. Kua haere ia ki tua o te ārai.

 

Te ahu whakamua o te ruku tātari

Ruku tātari wāhanga 1

Ka whakahaeretia ngā nohoanga o te ruku tātari wāhanga 1 i waenga i te Mei 2010 me te Pēpuere 2011. I te 14 o Noema 2014, ka whakahaeretia te tuku i te pūrongo o te Te Paparahi o Te Raki wāhanga 1 ki Te Tii Marae, Waitangi. Ka urupare te pūrongo o wāhanga 1  ki ngā take i pātaihia e te Taraipiunara, ā, -  he mea ahurei tēnei i roto i ngā ruku tātari a te Taraipiunara - i arotahi ki te mārama o ngāi Māori, o te Karauna hoki ki He Whakaputanga o te Rangatiratanga i te tau 1835, me te Tiriti o Waitangi i te tau 1840.

Ruku tātari wāhanga 2

Ka mutu ngā nohoanga wāhanga 2 i te Oketopa 2017. I whiwhi i ngā tāpaetanga whakakapi whakamutunga i te Mei o 2018. Ināianei, kei te tuhia te pūrongo mō te ruku tātari nei.

I whakaputa te Taraipiunara i tana putanga i mua i te tānga o wāhanga 1 o Tino Rangatiratanga me te Kāwanatanga: The Report on Stage 2 of the Te Paparahi o Te Raki Inquiry  i te Tīhema o 2022.

Ka whakahaeretia te hui kia tuku i te putanga whakamutunga kua tā o te pūrongo i te 9 o Tīhema 2023 ki ngā whenua o te Tiriti o Waitangi ki Pēwhairangi.

Te rangahau

I whakaputa tētahi hōtaka rangahau o te Crown Forestry Rental Trust (CFRT) i te nuinga o te rangahau mō te wāhanga 2. I tuku kirimana hoki te Rōpū Whakamana i Te Tiriti o Waitangi mō ētahi pūrongo e arotahi ana ki ngā take kerēme ā-rohe. I whakaputaina hoki ētahi atu pūrongo e ngā kaikerēme me te Karauna.

Ngā tono tuhinga:

Mō ngā tono tuhinga katoa mō tēnei ruku tātari, īmēra ki: WT_Requests@justice.govt.nz

Ngā tono ruku tātari:

Mō ngā tono katoa e hāngai ana ki te ruku tātari, īmēra: WT.Registrar@justice.govt.nz

NGĀ TAKE MATUA E AROTAHITIA ANA
Tino rangatiratanga
Political engagement
Old land claims
Native Land Court
Local government and rating
Public works
Environment
Takutai moana/foreshore and seabed
Socio-economic
Te reo Māori

Ngā mema o te rōpū

Kaiwhakawā Matua Tuarua Craig Coxhead
Mana Whakahaere
Hei pānui atu anō
Dr Ann Parsonson
Mema*
Hei pānui atu anō
Dr Robyn Anderson
Mema
Hei pānui atu anō

Ngā pūrongo me ngā pānuitanga

21 Nov 2013
Rahinga: 438KB
21 Nov 2013
Rahinga: 410KB
21 Nov 2013
Rahinga: 550KB
21 Nov 2013
Rahinga: 346KB
1 ... 979 980 981 ... 985